«کتاب‌باز» برای ما بود اما مورد بی‌مهری قرار گرفت / مطالبه‌گری ناشران از دولت در بحث کاغذ را تشدید می‌کنیم
تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۶۱۱۴۲
میثم نیلی گفت: حمایت از برنامه‌های ویژه کتاب که یکی از آن برنامه «کتاب‌باز» بود با محوریت موسسه شیرازه اتفاق افتاد اما متاسفانه مورد بی‌مهری روسای وقت صدا و سیما قرار گرفت و محتوایش تغییر کرد.
به گزارش مشرق، نشست خبری میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی در کتابخانه عمومی پارک‌شهر با حضور اصحاب رسانه برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی گفت: مجمع ناشران در طول ۱۲ و نیم سالی که از تأسیسش می‌گذرد در عرصه‌های مختلف پرتوان شده و قابلیت ثمردهی پیدا کرده و در این سال‌ها قدرت منطق‌سازی را تشدید کرده و منطق مشخصی را در بسیاری از سطوح مدیریت کتاب و نشر جا انداخته است. منطق برتر وقتی تبادل می‌شود، همه خود به خود حرف بهتر را قبول می‌کنند و امیدواریم ما هم بخشی از این گفتمان غالب نشر در کشور باشیم.
میثم نیلی با اشاره به ماموریت‌های هیئت امنای مجمع گفت: هیئت مدیره مجمع تغییر کرد. رییس هیئت مدیره هم تغییر کردند. آقای حمزه‌زاده که یکی از پشتوانه‌های مهم ادبیات و نشر بودند، مسئولیت را را به آقای زمانی سپردند. اعضای دیگر مجمع هم مدیر انتشارات شهید کاظمی، مدیر انتشارات شهرآب، مدیر انتشارات مهرستان، مدیر انتشارات کتاب جمکران و مدیر نشریه گاه نقد هستند. این جمع، بنده را هم به عنوان خادم انتخاب کردند. امیدواریم در مدیریت نیز به زودی نسل جدید را ببینیم و با سرعت بیشتری پیش برویم. جا دارد از آقای محمد حمزه‌زاده بابت زحماتشان در این سال‌ها تشکر کنم.
وی افزود: ما بخش تشکیلات مجمع و بخش رسانه‌ای مجمع را یکی کردیم و آقای سلیمانی مسئول آن هستند. ارتباط با ناشران و اهالی قلم و فعالان عرصه ترویج و تبلیغ کتاب هم با این بخش است. شیرازه که یک مرکز رسانه‌ای بود را در سال ۱۴۰۱ به صورت یک صورت موسسه تعریف کردیم و آقای عسکری مسئولیت آن را بر عهده گرفتند. در سامانه کارشناسی هم نوآوری خوبی اتفاق افتاد و آن ایجاد یک هیئت علمی بود. این سامانه چهل هزار کتاب را بررسی کرده و بسته های مطالعاتی را معرفی کرده و خروجی‌های محتوایی مجمع در این سال‌ها از این طریق بوده است.
نیلی ادامه داد: اقدام بعدی در این سال‌ها تجدید قوای ما در حوزه بین‌الملل است. دفتر بین‌الملل مجمع با ناشران انقلاب در کشورهای همسو مرتبط می‌شود و موفقیت‌های خوبی به دست آورده است و آقای حداد مدیر این بخش هستند. بین سال‌های ۹۱ تا ۹۶ هم توانمندسازی و آموزش‌های کاربردی داشتیم اما چند سال رها شده بود که قرار شد این اقدام دوباهر در دستور کار قرار گیرد.
این فعال حوزه کتاب گفت: خوشبختانه فعالیت‌های مجمع گسترده است که از آنها می‌شود به موسسه شیرازه، شرکت ترنج و دفتر نرم‌افزاری خاک (خورشید آینده کتاب) اشاره کرد. شرکت ترنج در دوسال گذشته با تحول مدیریتی افتخارات زیادی به دست آورده و برخی مشکلاتی که مواجه بوده را اصلاح کرده است و در بازار کتاب به خوبی جلو می‌رود. موسسه شیرازه هم که فعالیت‌های ترویجی دارد، تا امروز سی و نه پویش بزرگ کتابی را برگزار کرده و حدود یک میلیون و هفتصد و پنجاه هزار نسخه کتاب در این پویش‌ها در بین مردم توزیع شده و ۲۴ نشر در این اقدامات سهیم بوده‌اند.
وی یادآور شد: اولین پویش در مهرماه ۱۳۹۳ با کتاب «من زنده‌ام» خاطرات دکتر معصومه آباد شروع شد. امروز هم پویش مجدد کتاب «خداحافظ سالار» در جریان است و تا کنون ۳۲۰ هزار مخاطب را جذب کرده. کتاب «تنها گریه کن» و کتاب مرحومه بابایی به نام «مهاجر سرزمین آفتاب» هم به جای خوبی رسیده‌اند. نشان «کتاب و زندگی» با محوریت دختران، نشان «پویا» با محوریت کودکان و حتی خردسالان، نشان «کتاب قهرمان» درباره قهرمانان ملی و نشان «شارژ» با توجه به نوجوانان در این محدوده فعال بوده است.
نیلی گفت: موسسه شیرازه در تشکیل شورای عالی کتاب در صدا و سیما نقش مهمی داشت و در سال‌های گذشته، بیش از صد عنوان کتاب در برنامه‌های مختلف صدا و سیما از طریق این موسسه معرفی شده است. حمایت از برنامه‌های ویژه کتاب که یکی از آن برنامه «کتاب‌باز» بود با محوریت موسسه شیرازه اتفاق افتاد اما متاسفانه مورد بی‌مهری روسای وقت صدا و سیما قرار گرفت و محتوایش تغییر کرد. «کتاب باز» دستاورد مجمع بود اما به جهت دیگری برده شد اما ما به آن اکتفا نکردیم و ساخت بسیاری برنامه ها در حال حاضر در حال پیگیری است.
مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی ادامه داد: نشست‌ها و دورهمی‌های فکری و فرهنگی هم رد مجمع برگزار می‌شود که بیش از ۶۰ برنامه تا به حال برگزار شده است. نشست برای بزرگانی مثل علامه مصباح، علامه حسن‌زاده آملی، آیت‌الله ری‌شهری و مرحومان جهانگیر خسروشاهی، سعید تشکری، علی شاملو، مطلبی، انصاریان، حسینیان، دعایی، مؤید و... از جمله برنامه‌های ما بوده است. نشست هاییی را هم در حوزه بین‌الملل با اتحادیه کُتّاب عرب و اتحادیه ناشران سوریه داشتیم.
عضو هیئت نظارت بر نشر ادامه داد: جایزه جهانی فلسطین را هم دنبال می‌کنیم که یکی از اجزای آن مجمع ناشران است و البته همه برای فراگیری این جایزه کمک می‌کنند. کشورهایی مثل اندونزی، لبنان، سوریه، عراق، تونس، پاکستان، ترکیه و... در این جایزه مشارکت می‌کنند و به زودی این جایزه در لبنان برگزار خواهد شد.
میثم نیلی تصریح کرد: کارهایی که در حوزه بزک‌زدایی از دوران پهلوی انجام می‌شود یعنی مبارزه با تحریف تاریخ که با محوریت جایزه شهید اندرزگو انجام می‌شود هم قابل ذکر است و ما افتخار داریم زیر پرچم این شهید عزیز باشیم. خوشحالم که بگوییم جایزه دور دوم شهید اندرزگو با استقبال بسیار بیشتر برگزار شد و آثاری که نویسندگان از خودشان به جا گذاشتند به مراتب قویتر بود و هرچه جریان پهلوی‌پرست سعی می‌کنند با زور رسانه‌ای این حرکت را تضعیف کند، تلاش نویسندگان هم بیشتر شده است. حمایت از نویسندگان این جایزه از وظایف ماست و پیگیر آن هستیم. در خلال این جایزه اتصال بین مراکز اسنادی و ناشران و نویسندگان اتفاق افتاده که روایت‌ها را مستندتر می‌کند و سوژه‌های خوبی را به نویسندگان معرفی می‌کند.
مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی گفت: انتشار مجله «گاه نقد» که کتابهای معتبر و مهم را در موضوع خاص مورد بررسی قرار می‌دهد بسیار مهم است و در کیفیت آثار بعدی موثر است و ناشران را هم دعوت می کنیم که در جلساتی، نقد ما را بررسی کنند و گفتگو شکل بگیرد.
این فعال حوزه کتاب و نشر افزود: یکی از موضوعات ما اتصال با مجموعه‌های همگرا و هم‌عهد است که یکی از مجموعه‌های مهم در ادبیات مقاومت، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس است. تفاهم‌نامه‌ای را اخیرا با این بنیاد و با سردار کارگر داشتیم که موضوع اصلی آن تقویت تولید ملی در این زمینه و توسعه ویترین‌های برای عرضه کتاب است و امیدواریم کارها به نحو بهتری پیش برود. این کار مجمع به تنهایی نیست و تشکل‌های عرضه کتاب و انجمن کتابفروشان انقلاب اسلامی باید کک کنند و ما از مشارکت‌ها استقبال می‌کنیم.
میثم نیلی ادامه داد: پیگیری موضوع کاغذ هم در کارهای ما هست و تولید کاغذ ایرانی را دنبال می‌کنیم. کمک ما به دولت درباره کاغذ مشاوره است و قدرت مطالبه‌گری در صنف ناشرها وجود دارد که باید آن را تشدید کنیم تا دولت‌ها انگیزه بیشتری برای پیگیری بحث کاغذ داشته باشند. خوشبختانه امروز انگیزه مدیران فرهنگی دولت بالا است و این پیگیری به دستور رییس جمهوری بوده و تولید کاغذ داخلی از ده هزار تن در سال‌های گذشته به چیزی حدود جهل و پنج هزار تن رسیده و چهار و نیم برابر شده است و امیدواریم به عدد صدهزار تن برسیم.
مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی گره اصلی مشکل کاغذ را سودجویی دلالان کاغذ در چهار سال دوم دولت قبلی دانست و گفت: بی‌توجهی به جریان تولید کاغذ ایرانی و نفهمیدن استراتژیک بودن این کالا توسط مدیران وقت دولت از جمله دلایل دیگر این مشکلات است که شکر خدا در حال اصلاح است. ناشری با ۳۰۰ کتاب در سال کمتر از ناشری کاغذ می گرفت که ۵ کتاب داشت و این روند را اصلاح کردیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: قانونی که در زمینه کپی‌رایت در دولت قبل پیگیری می‌شد باید اصلاح شود که در حال پیگیری آن هستیم.
نیلی ادامه داد: ما انقلابی اسلامی را فراتر از مرزها می‌دانیم به همین خاطر فقط نشران فارسی را جزو خودمان نمی‌دانیم و ناشران فعال در جهان اسلام را هم جزو خودمان دانسته و حمایت می‌کنیم. ما از سال ۹۵ برای ترویج کتابخوانی در مناطق محرم فعالیت کرده‌ایم و از یک سال و نیم پیش کارهای جدیدی را هم شروع کرده‌ایم که تا آموزش نویسندگی هم ادامه داشته است اما ما این کارها را اعلام نکردیم.
میثم نیلی تصریح کرد: مجمع ناشران انقلاب اسلامی با هشت نشر شروع کرد و الان سیصد و هست ناشر عضو آن هستند و البته تعداد کمی از آنها بین‌المللی هستند ولی در این زمینه باید بخش بین‌الملل بهتر و بیشتر فعالیت کند.
نیلی افزود: در مورد تقریظ‌های مقام معظم رهبری می‌شود فهمید که رهبر انقلاب به روایت مقاومت ملت ایران خیلی تأکید و توجه دارند. همه باید در این حیطه تلاش کنند و نباید همه کارها را به امیدتقریظ پیش ببرند.
وی در بخش پایانی سخنانش گفت: بخشی از اتفاقاتی که در جامعه می‌بینیم حاصل برخی کارهای است که در حوزه ترجمه کتاب کودک و نوجوان انجام شده است. برخی ژانر وحشت و ادبیات زامبی‌پرور را ترویج می‌کردند؛ ما تذکر می‌دادیم اما توجه نکردند. ما در حوزه فرهنگ باید این موضوع را جدی‌تر بگیریم و باید از آنها بپرسیم و ناشرانی که این وضعیت را تشدید کردند به اندازه خودشان باید پاسخگو باشند. خیلی از مراکزی که باید در این حوزه کار می‌کردند کاملا تعطیل بودند.
برخی از ادبیاتی که توسط برخی ناشران ترویج و شبکه‌سازی می‌شود تولیدش توسط کسانی اتفاق می‌افتد که آن سوی مرزها هستند و قبلا از مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان بوده‌اند و در خارج سرویراستار کتابهای تازه‌ای هستند که ترجمه بشود و به دست بچه های ما برسد.
منبع: مشرق
کلیدواژه: بازار خودرو تحولات اوکراین قیمت پاکستان اصحاب رسانه انتشارات شهید کاظمی سلیمانی صدا و سیما آیت الله ری شهری دفاع مقدس سعید تشکری انصاریان صداوسیما سوریه دفاع مقدس اندونزی کتاب من زنده ام علامه حسن زاده آملی معصومه آباد شرکت ترنج آیت الله ری شهری تونس کتاب خداحافظ سالار مقام معظم رهبری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان مجمع ناشران انقلاب اسلامی انتشارات کتاب جمکران کتاب تنها گریه کن کتاب باز کتاب من زنده ام محمد ترکیه دوران پهلوی نیلی صدا وسیما مشرق انقلاب عراق برنامه کتاب باز دولت کتاب و زندگی میثم نیلی لبنان جایزه شهید اندرزگو خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی مدیر انتشارات سال ها صدا و سیما برنامه ها بین الملل میثم نیلی کتاب باز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۶۱۱۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تحلیل مسعود نیلی از شرایط اقتصادی ایران در ۱۰ سال آینده
دکتر مسعود نیلی با بیان اینکه با وجود رشد بالای اقتصاد در سه سال گذشته، سرمایه گذاری رشد بسیار ناچیزی داشته است، تصریح کرد ۱۰ سال آینده ما با امروز بسیار متفاوت خواهد بود. ممکن است که در شرایط بسیار نامناسبی قرار بگیریم و رشد اقتصادی در محدوده ۲ تا ۳ درصدی تا پایان این دهه خوش‌بینانه است.
به گزارش جماران، دکتر مسعود نیلی در مقاله مشترکی که با دکتر یاسر ملایی منتشر کرده، آورده است: پرنوسان‌ترین بازه زمانی رشد اقتصادی، دهه ۶۰ بوده است و بعد از آن، بازه‌ای که اکنون در آن قرار داریم. از لحاظ تورم نیز، پرنوسان‌ترین بازه‌ای که تابه حال تجربه کرده ایم، ۱۰ سال گذشته بوده است. به لحاظ رکورد تورم هم بالاترین تورمی که تجربه کرده ایم در همین سال‌های اخیر، به طور مشخص از سال ۱۳۹۷ به بعد، بوده است.
وی افزود: از سال ۱۳۹۹ به بعد، ما رشد اقتصادی باثبات بالای ۴ درصد را تجربه کرده ایم. این موضوع برای ما این سوال را پیش می‌آورد که آیا واقعا با یک تحول ساختاری از نظر رشد اقتصادی مواجه بوده ایم و وارد یک دوره رشد باثبات شده ایم؟ به خصوص اینکه در شرایط کرونا در همه جا رشد منفی بوده، اما به عنوان پدیده ای عجیب، اقتصاد ایران وضعیت خوبی داشته است. نه تنها تحریم، کرونا و کاهش قیمت نفت بر اقتصاد ما اثر نکرده، بلکه اقتصاد وضعیت بهتری هم پیدا کرده است. گویی در شرایطی که بر روی واکسن کرونا کار می‌شد که به مردم تزریق شود، ما واکسنی برای اقتصاد فراهم کرده بوده ایم! اگر بخواهیم راجع به آینده رشد اقتصادی کشورمان فکری بکنیم باید بتوانیم این پدیده را تحلیل کنیم و اگر در تحلیل این پدیده خطایی داشته باشیم، نتیجه گیری‌های ما در مورد آینده هم با خطا مواجه خواهد شد.
این اقتصاددان با بیان اینکه چه در اقتصاد ایران و چه در اقتصاد‌های دیگر، دو دسته سازوکار وجود دارد که تغییرات تولید ناخالص داخلی را رقم می‌زند، توضیح داد: یک دسته سازوکار‌های بلندمدت هستند که رشد اقتصادی پایدار را ایجاد می‌کنند؛ و دسته دیگر سازوکار‌های کوتاه مدت هستند که نتیجه نوسان‌هایی هستند که از شوک‌ها ایجاد می‌شوند. اینکه شوک‌های اقتصادی به چه صورت انتقال پیدا کنند و مستهلک شوند، نوسانات کوتاه مدت را تشکیل می‌دهد.
نیلی ادامه داد: اگر بخواهیم مشاهده اولیه مان را دقیقتر کنیم و به آن پاسخ دهیم، باید بدانیم که رشد اقتصادی سه سال اخیر ما محصول سازوکار‌های بلندمدت اقتصاد است یا سازوکار‌های کوتاه‌مدت. سازوکار‌های بلندمدت رشد اقتصادی در ایران عمدتا با محوریت سرمایه گذاری رخ می‌دهد. سرمایه گذاری بر رشد موجودی سرمایه اثر می‌گذارد و موجودی سرمایه به عنوان یک نهاده مسلط تولید، تولید ناخالص داخلی را ایجاد می‌کند. بخشی از آن تولید دوباره تبدیل به سرمایه گذاری می‌شود و این موضوع یک چرخه‌ای را فعال می‌کند. البته آن چیزی که عمدتا در دنیا رشد اقتصادی پایدار را فراهم می‌کند، تکنولوژی است، اما از آنجا که تکنولوژی و به‌طور کلی، بهره وری نقش ناچیزی در رشد اقتصادی ایران دارد، روی آن تاکید نکرده ایم.
بهره وری سرمایه در ایران پایین استاین استاد اقتصاد با بیان اینکه میانگین نسبت موجودی سرمایه به تولید ایران از سال ۱۳۶۹ تا ۱۴۰۰ هم در کشور ما و هم در کشورهای دیگر، حول یک خط افقی نوسان می‌کند، گفت: آن چیزی که ما را از بقیه کشور‌ها متمایز می‌کند زیاد بودن این نسبت است که نشان دهنده بهره وری پایین سرمایه است. این نسبت در ایران در اطراف ۳.۷ نوسان می‌کند، اما در کشورهای دیگر در حدود ۲.۷ تا ۳ است. این موضوع نشان می‌دهد که سرمایه گذاری در ایران به تولید متناسب با خودش ختم نمی‌شود.
رشد موجودی سرمایه تعیین کننده رشد بلندمدت اقتصاد ایران استنیلی در این مقاله که بخشی از آن هم در نشست بررسی چشم انداز اقتصاد ایران در موسسه آکادمی دانایان ارائه شد، با بیان اینکه در اقتصاد ایران هر چقدر موجودی سرمایه رشد کند، تولید داخلی هم رشد می‌کند، توضیح داد: در نتیجه اگر بخواهیم چشم‌اندازی از رشد داشته باشیم باید بدانیم که رشد موجودی سرمایه به چه صورتی است. رشد موجودی سرمایه با تولید همبستگی بالایی دارد و در نتیجه رشد بلندمدت ایران حاصل رشد در موجودی سرمایه است. پس تا اینجا می‌توانیم نتیجه بگیریم که رشد موجودی سرمایه تعیین کننده رشد بلندمدت اقتصاد ایران است.
این اقتصاددان ضمن تشریح نوسانات کوتاه مدت تولید ناخالص داخلی در ایران، گفت: عمده نوسانات تولید ناخالص داخلی کل و تولید بدون نفت، دارای همبستگی بالا با نوسانات درآمد‌های ارزی نفتی است. یک جمعبندی اولیه به ما نشان می‌دهد که اقتصاد ایران در بلندمدت با رشد موجودی سرمایه رشد می‌کند و افت وخیز‌های کوتاه‌مدت آن، به وسیله نوسانات درآمد‌های ارزی حاصل از صادرات نفت رقم زده می‌شود.
ارزش افزوده بخش نفت نسبت به پایان سال ۹۸ بیش از ۳۲.۸ درصد رشد داشتهبیشترین رشد نسبت به بقیه بخش‌ها
این استاد اقتصاد ادامه داد: تولید ناخالص داخلی ما نسبت به سال ۱۳۹۸ در مجموع، ۱۳ درصد رشد کرده است. ما می‌خواهیم بدانیم که این رشد در نتیجه چه عواملی حاصل شده و آیا می‌تواند برای ما رشد پایدار ایجاد کند یا خیر. ایران کشوری است که نفت در آن نقش زیادی دارد. این نقش شامل اثرات مستقیم و اثرات غیرمستقیم می‌شود. اثر مستقیم این است که اگر تولید نفت افزایش پیدا کند، ارزش افزوده بخش نفت هم به تبع آن افزایش پیدا می‌کند و به اندازه سهمی که این بخش دارد به افزایش تولید ناخالص داخلی کمک می‌کند. ارزش افزوده بخش نفت نسبت به پایان سال ۹۸ بیش از ۳۲.۸ درصد رشد داشته که به طور کاملا واضحی، بیشترین رشد را نسبت به بقیه بخش‌ها داشته است. اما اثرات غیرمستقیم از طریق چند کانال ظاهر می‌شود.
نیلی توضیح داد: افزایش تولید نفت اگر باعث افزایش صادرات شود افزایش درآمد‌های ارزی را در پی دارد. درآمد‌های ارزی نفتی از حاصل‌ضرب دو مقدارِ صادرات و قیمت نفت حاصل می‌شود. قبل از تحریم، عامل اصلی نوسان درآمد‌های ارزی ایران، نوسانات قیمت نفت بوده است. اما بعد از تحریم، مقدار صادرات هم به عامل نوسان‌زای دیگری تبدیل شده است که حاصل‌ضرب این دو عامل باعث افزایش نوسانات بیشتر شده است. برای مثال در سال ۹۷ هم صادرات نفت و هم قیمت نفت کم شده و در مواقعی دیگر هر دوی این متغیر‌ها با هم افزایش پیدا کرده اند؛ بنابراین دو عامل نوسان در اقتصاد ایران اتفاق افتاده است. در سال‌های اخیر به علت اتفاقاتی که در نتیجه حمله روسیه به اوکراین در بازار نفت رخ داده، صادرات نفت ایران نسبتا افزایش پیدا کرده و از ۲۴ میلیارد دلار در سال ۹۹ به بیش از ۵۵ میلیارد دلار رسیده است.
اهمیت افزایش تولید صنعتی و تاثیر آن بر دیگر بخش‌های اقتصاد ایرانوی یادآورشد: وقتی این درآمد‌ها افزایش پیدا می‌کند، به‌طور بالقوه، واردات هم می‌تواند افزایش یابد. اگر به قیمت‌های ثابت ۱۴۰۱ واردات کالا‌های غیرنفتی را ببینیم، رشد قابل توجهی کرده است. این رشد، در واقع، رکوردی در رشد واردات است. افزایش واردات، دسترسی واحد‌های تولیدی عمدتا صنعتی را به قطعات و مواد اولیه افزایش می‌دهد و باعث افزایش ارزش افزوده بخش صنعت می‌شود. به همین دلیل، در سه سال اخیر ما ۲۱.۲ درصد رشد ارزش افزوده بخش صنعت را داشته ایم که عمدتا با محوریت نفت بوده است.
به گفته نیلی؛ هنگامی که تولید صنعتی افزایش پیدا می‌کند، تقاضا برای خرده فروشی، عمده فروشی و حمل‌ونقل و سایر موارد هم افزایش پیدا می‌کنند که این موضوع باعث رشد بخش خدمات می‌شود. به همین دلیل بخش خدمات ایران هم در سه سال اخیر ۱۱.۷ درصد رشد داشته است. ایران رشد ۳۲.۸ درصدی در بخش نفت و رشد ۲۱ درصدی در بخش صنعت داشته است که این موارد باعث رشد در بخش عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و سایر بخش‌ها شده است.
وی اظهارداشت: یک سازوکار غیرمستقیم دیگر، می‌تواند این باشد که درآمد‌های ارزی ایران صرف واردات ماشین آلات و تجهیزات شود که همان سرمایه گذاری است و می‌تواند موجودی سرمایه ایجاد کند که در بلندمدت باعث رشد اقتصادی شود. برای این که ببینیم این اتفاق رخ داده است یا نه باید سمت مصارف تولید را نگاه کنیم تا ببینیم که این ۱۳ درصد افزایش به چه مصرفی رسیده است.
این اقتصاددان با بیان اینکه تولید ناخالص داخلی می‌تواند به چهار حالت مصرف شود؛ مصرف خانوار، مصرف دولت، سرمایه گذاری و تغییر در موجودی انبار را این چهار حالت عنوان کرد و ادامه داد: دولت می‌تواند با مصرف بیشتر، که معادل کالای عمومی است، رفاه را افزایش دهد، اما این عامل در سال‌های اخیر تغییر زیادی نداشته است.
با وجود رشد بالای اقتصاد در سه سال گذشته، سرمایه گذاری رشد بسیار ناچیزی کرده استنیلی گفت: بخش دیگری می‌تواند تبدیل به سرمایه گذاری شود که با تبدیل به موجودی سرمایه باعث فعال شدن چرخه رشد افتصادی ایران شود. اما علی‌رغم رشد بالای اقتصاد ایران در سه سال گذشته، سرمایه گذاری رشد بسیار ناچیزی کرده است. به صورتی که سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۰حدود نصف سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۰ بوده است.
افزایش تولید، عمدتا به موجودی انبار اضافه شده استروند صعودی تغییر در موجودی انبار در اقتصاد ایران، حاکی از ناکارایی‌های زیادی است
این استاد اقتصاد تاکید کرد: اتفاق جالبی که در اقتصاد ایران و طی این سه سال افتاده است این است که افزایش تولید، به‌جز بخشی که به مصرف خانوار‌ها رسیده، عمدتا به موجودی انبار اضافه شده است. ۱۶ تغییر در موجودی انبار ایجاد شده که یا ناشی از کاهش تقاضا از سمت خانوارهاست یا ناشی از عدم قطعیت‌ها و انتظارات تورمی. روند صعودی تغییر در موجودی انبار در اقتصاد ایران، حاکی از ناکارایی‌های زیادی است که آن هم در نتیجه عدم قطعیت‌هایی است که وجود دارد. جمعبندی مصارف هم نشان می‌دهد افزایش موجودی انبار، بیشترین رشد مصارف را با ۵۲.۳ درصد داشته است.
رشد موجودی سرمایه در اقتصاد ایران به صفر رسیده استوی افزود: اگر دوباره به سازوکار‌های بلندمدت اقتصاد ایران بازگردیم، می‌بینیم که رشد موجودی سرمایه در اقتصاد ایران به صفر رسیده است. یعنی از سال ۱۳۹۶ به بعد، به همان مقداری که در اقتصاد ایران استهلاک داریم سرمایه گذاری انجام شده است؛ بنابراین موجودی سرمایه دیگر در رشد اقتصادی ایران سهمی ندارد.
موجودی سرمایه در صنعت و نفت که برای ما رشد ایجاد می‌کنند، منفی استبا رشد منفی موجودی سرمایه در نفت و صنعت، موتور رشد اقتصادی ما خاموش است
این اقتصاددان با بیان اینکه موجودی سرمایه یک ساختار بخشی دارد و قسمتی از آن در بخش کشاورزی و قسمتی در صنعت و قسمتی در نفت است، خاطرنشان کرد: در این ساختار، آن چیزی که عمدتا برای ما رشد ایجاد می‌کند، موجودی سرمایه در بخش‌های صنعت و نفت است. اگر به موجودی سرمایه در این دو بخش نگاه کنیم، مشاهده می‌کنیم که هر دو شاهد رشد منفی بوده اند. یعنی از سال ۱۳۸۹ به بعد، و ۱۳۹۶ برای بخش صنعت، موجودی سرمایه این دو بخش کوچک و کوچکتر می‌شود و ساختمان‌ها و ماشین‌آلاتی که در قدرت تولید این دو بخش هستند ضعیف‌تر می‌شوند. می‌توان گفت که با رشد منفی موجودی سرمایه در این دو بخش، موتور رشد اقتصادی ما خاموش است و آن چیزی که باعث افزایش موجودی سرمایه می‌شود، سرمایه گذاری در بخش مسکن و خدمات است.
رشد اقتصادی سه سال گذشته، ناشی از عوامل پایدار رشد نبودهنوسانات کوتاه مدت و شوک‌ها عامل این رشد بوده اند
نیلی تاکید کرد: از مجموع این شواهد می‌توان نتیجه گرفت که رشد اقتصادی سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ ناشی از سازوکار‌های بلندمدت و عوامل پایدار رشد اقتصادی نبوده است، بلکه در نتیجه شوک‌ها و نوسانات کوتاه‌مدت ایجاد شده است؛ بنابراین ادامه رشد با ماهیت شرایط فعلی، تنها با ادامه افزایش تولید، صادرات یا افزایش قیمت نفت امکان‌پذیر است. ادامه افزایش صادرات شاید در شرایط تحریم غیرواقعی به نظر برسد و افزایش قیمت نفت هم عاملی خارج از کنترل سیاست‌گذار است.
در برنامه هفتم توسعه، رشد ۸ درصدی در هر سال برای ایران پیش‌بینی شدهنکته بسیار قابل تاملی است
وی با بررسی اینکه با فرض نرخ استهلاک برابر ۴/۵ درصد و ثبات نسبت موجودی سرمایه به تولید، اگر بخواهیم به اعداد مختلفی در رشد بلندمدت دست پیدا کنیم باید چه مقدار رشد سرمایه گذاری داشته باشیم، توضیح داد: اگر بخواهیم تا سال ۱۴۱۰ مقدار ۱/۷ درصد رشد اقتصادی داشته باشیم باید رشد ۴/۵ درصدی در سرمایه گذاری ایجاد کنیم؛ که در ۱۰ سال گذشته چنین تجربه‌ای را نداشته ایم. اگر بخواهیم رشد ۴/۳ درصد تولید را تجربه کنیم، باید شاهد رشد ۱۵ درصدی در سرمایه گذاری سالانه باشیم. توجه به این نکته ضروری است که متوسط رشد سرمایه گذاری ما در سال‌های گذشته هیچوقت از ۷/۵ درصد بیشتر نشده که این هم میانگین اعدادی با نوسان بسیار بالا (از ۲۵ درصد تا ۱ درصد) است. برای حالتی که رشد ۵/۸ درصدی در تولید را انتظار داریم، باید رشد ۲۰ درصدی در سرمایه گذاری داشته باشیم. در برنامه هفتم توسعه، رشد ۸ درصدی در هر سال برای ایران پیش‌بینی شده است که نکته بسیار قابل تاملی است.
ضرورت توجه به محدودیت‌های انرژی، آب، محیط زیست و ... در برآورد رشد اقتصادینیلی تاکید کرد: این تحلیل با محوریت نقش سرمایه گذاری در رشد اقتصادی کشور بود، اما برای این که رشد اقتصادی مناسب بتواند استمرار پیدا کند نیاز به چندین مقوله است. می‌توانستیم این موضوع را از سمت محدودیت‌های انرژی هم بررسی کنیم. برای مثال، در بحث اخیر یک فرض بسیار ساده کننده وجود دارد و آن هم این که برای رشد ۴ درصدی با محدودیت انرژی مواجه نیستیم. همین‌طور می‌توانستیم به محدودیت‌های تامین مالی اشاره کنیم. می‌توانستیم از نگاه محدودیت‌های محیط زیستی و مشکلات منابع آب به این موضوع توجه کنیم. به موارد دیگری هم می‌توانستیم اشاره کنیم از جمله محدودیت‌های سرمایه انسانی، کاهش بهره وری و بی‌ثباتی‌های اقتصاد کلان و تورم بالا.
به نظر نمی‌رسد ایران بتواند رشد بالاتر از ۲ درصد را به راحتی تجربه کندرشد در محدوده ۲ تا ۳ درصدی تا پایان این دهه خوش‌بینانه است مگر اینکه...
وی با بیان اینکه در کنفرانس اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۳ با آقای خاوری نژاد پیش بینی کردیم که به نظر نمی‌رسد ایران بتواند رشد بالاتر از ۲ درصد را به راحتی تجربه کند که آمار هم حاکی از همین است، یادآورشد: اکنون هم می‌توان نتیجه گرفت که رشد در محدوده ۲ تا ۳ درصدی تا پایان این دهه خوش‌بینانه به‌نظر می‌رسد؛ مگر اینکه تغییرات بزرگی در عواملی که رشد اقتصادی برای ایران ایجاد می‌کنند رخ دهد. مانند دسترسی بیشتر به تکنولوژی، اصلاحاتی در ساختار بودجه و در نظام بانکی، حل مشکلات انرژی و منابع آبی و سایر عوامل.
۱۰ سال آینده ما با امروز بسیار متفاوت خواهد بودممکن است که در شرایط بسیار نامناسبی قرار بگیریم
نیلی گفت: معتقدم که با توجه به شرایط خطیری که اکنون در آن قرار داریم، ۱۰ سال آینده ما با امروز بسیار متفاوت خواهد بود. امیدواریم که بسیار بهتر باشد، اما ممکن است که در شرایط بسیار نامناسبی قرار بگیریم.
وی در پایان افزود: اشاره به یک نکته حائز اهمیت است و آن اینکه بخش‌های کوچکی از اقتصاد ایران که عمدتا کسب وکار‌های اینترنتی و کسب‌وکار‌های نوین را شامل می‌شوند، با کیفیتی مناسب و با جذب نیروی انسانی کیفی، در حال رشد هستند. در صورتی که دولت محدودیتی در ادامه فعالیت این کسب‌وکار‌ها ایجاد نکند، ممکن است چراغ امیدی برای آینده کسب‌وکار‌ها در اقتصاد ایران هرچند محدود، روشن شود.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»